Kartallar yüksek uçar, Kazaklar'a tilki kapar

"Dört nala gelip Uzak Asya' dan Akdeniz' e bir kısrak başı gibi uzanan memleket"e gidip biraz vatan havası aldıktan sonra Uzak Asya' ya geri geldik. Güzel bir zamanda döndük, bu hafta sonu Moğollar' ın yeni yıl bayramı başlıyor, Tsagaan Sar (beyaz ay). Herkes büyüklerini ziyaret edecek, bol bol kımız içilip et yenecek, insanlar birbirine beyaz hediyeler ve mavi khadag'lar sunacak.

Bu bayram esnasında Kazaklar' ın kartal festivali de oluyor. Ülkede yüzde beşlik bir Kazak azınlık yaşıyor. Çoğu kuzeybatıdaki Bayan Ölgii şehrinde ama başkent Ulan Bator civarında da belirgin bir Kazak nüfusu var.

Festivalde ilk, Moğol atlarına binen Kazaklar kartallarıyla arz-ı endam ediyor. Moğol atı demişken, bakınca midilliymiş havası veren bu atlar, Moğol İmparatorluğu' nun oluşumunda çok önemliymiş. Cengiz Han' ın savaşçılarının zaferlerinde, bu tıknaz hayvanların efsane dayanıklılığının büyük önemi varmış. Bu yüzden Moğol atlarını midilliyle karıştırmamakta fayda var, Moğollar kızıyor.

Başlıklar, kıyafetler hep Kazak işi. Tipik Moğol del'i giyen yok.

Efendim, önce kartalların serbest bırakılıp, sahibini geri bulması benzeri bir yarışma yapılıyor. Kartallar uçup gelip, sahiplerinin yamacına konuveriyorlar.

Akabinde kartallara tilki avlattırılıyor. Atların arkasına tilki bağlanıyor, serbest bırakılan kartal yine süzülüp gelip, koşan atın arkasındaki tilkiyi parçalıyor.

Kartal yetiştiriciliği, yarışmaları vs. sanırım Kazak işi. Kazak kartalları o kadar ünlü ki, kartal almaya buraya gelen Arap şeyhleri var. Restoranlarda bir iki kere küçük Arap gruplar görüp pek bir şaşırmışlığım var. Hayır yani, Arap yarımadası ve iklimi neresi, Moğolistan neresi... Dünya hakikaten küçükmüş :).

Son olarak da çift hörgüçlü deveyi (bactrian camel) takdim ederim. Bu da dünyada sadece Kuzeydoğu Asya' da olan bir deve türü. Kar ve de buzsever bir deve olsa gerek, bir nevi kutup devesi :)).

Not: Okuyuculardan Ertuğrul Bey, Moğollar' ın Türkler' e bakışını sormuş. Bu konuyu daha sonra yazmaya niyetliyim, malum, Türkiye'deki yüzde yüz sallamasyon bir haberden dolayı burası hala biraz gergin. Birazcık unutulsun, o zaman diyorum.

• Bugün özlenen: Bir şehirde toplu taşımayı kullanmak ne güzelmiş. Memlekette metrodan indim, minibüse bindim, vapurdan indim, otobüse bindim. Burada toplu taşıma biraz ürkütücü, daha doğrusu ne zaman otobüse bineyim desem Moğollar "aman ha, sakın ha, muavin bağırır, o ittirir, bu kaktırır" deyip duruyor. Oysa toplu taşıma sistemi insana o şehri biliyormuş hissini veren en hayati şeydir yahu.
  

• Bugün izlenen: Gadjo Dilo. Müzikler pek bir Roman, pek bir Balkan, pek bir yahşi de bu filmden bir şey anlayacak kadar entel değilmişim. Fransız bir genç adamın yolu, çok eskiden duyduğu bir müziğin peşinde, onu kim çalar, kim söyler bulmak için Romanya' da bir Roman köyüne düşer. Romanlar onu sever, o Romanlar' ı sever, arada bunalır, arada takılır, günler geçer.